ترجمه‌پژوهی در سه دهه‌ اخیر پیشرفت‌های چشم‌گیری داشته که حوزه نقد ترجمه از آن بهره برده‌ و در رشد و بالش آن سهیم بوده‌است. در سلسله مقالات «ابزارهای مفهومی نقد ترجمه» می‌خواهیم مفاهیم بنیادی و پرکاربرد این عرصه را به‌منظور بهبود نقد ترجمه معرفی کنیم. بیشتر نقد و بررسی‌های ترجمه که در مطبوعات انتشار می‌یابند در انتقال مسئله و اِشکال و ایراد و نیز مزایا و محاسن ترجمه دچار اشکال هستند و تنها اشتباه ترجمه را بیان می‌کنند و درست آن را پیشنهاد می‌دهند و از بیان علمی بی‌بهره‌اند؛ البته در نقدهای دانشگاهی استفاده مناسبی از نظریه‌ها و مدل‌های ترجمه در توصیف موضوع می‌شود. در این شماره آن دسته از ابزارهای مفهومی ترجمه را بررسی می‌کنیم که به عمل، فرایند و نتیجه‌ ترجمه مربوط می‌شوند و راه‌کارهایی هستند برای حل مشکلات ترجمه و نقد آن.